پزشکی

کاربرد هود شیمیایی و انواع آن 

همان طور کعه میدانید هودها وظیفه ی مکش تمام آلاینده ها و گازهای شیمیایی را دارند. هود تنها برای محیط آشپزخانه نمیباشد بلکه در محیط های آزمایشگاهی باید وجود داشته باشد تا با مکش گازها و آلاینده ها و همچنین بخارهای سمی به سمت خارج محیط را برای کارکنان تمیز نگه دارد. البته یکی دیگر از اهمیت هودها در محیط های آزمایشگاهی برای حفظ و نگهداری ذرست از لوازم آزمایشگاه میباشد.
حال برای هر محیط باید هود مخصوص به آن را تهیه دید و با توجه به اهمیت کار از هودهای بیولوژیک با درجه های مختلف باید استفاده کرد. هود های آزمایشگاهی در انواع مدل بسته به نیاز ساخته و عرضه می شوند. آن چه که مشخص می کند چه نوع هود شیمیایی برای یک آزمایشگاه مناسب است، کاربری آن آزمایشگاه می باشد. این که در یک آزمایشگاه فقط از مواد شیمیایی استفاده می شود و یا نه اگر موارد پاتوژنی هم وارد آزمایشگاه می شوند، مشخص کنده نوع هود شیمیایی خواهد بود. هود های شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاه عموما شبیه به یک کابینت بوده و یک فضای بسته دارد. دسترسی به داخل هود از درب جلویی آن می باشد که عموما کشویی می باشد. هود های شیمیایی آزمایشگاه های زیستی به سه نوع عمده تقسیم می شوند. هود بیولوژیک کلاس یک، کلاس دو و کلاس سه.?

?

هود بیولوژیک کلاس 1

عموما هود بیولوژیک کلاس 1 برای کار با ترکیبات شیمیایی که سریعا تبخیر می شوند و همچنین پاتوژن هایی که از خطر کمتری برخوردار هستند مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع هود زیستی دارای یک سیستم مکنده در بخش بالایی می باشد. هنگام کار هوا از شکاف جلویی وارد هود شده و با سیستم مکنده بالا از محفظه خارج می شود. لذا این نوع هود تضمینی نمی کند که نمونه آلوده نشود و فقط از آلودگی فردی که پشت هود نشسته است محافطت می کند. چنانچه هنگام کار با نمونه، در محفظه هود آیروسل (Aerosol) و قطرات مملو از آلودگی ایجاد شوند، جریان هوای ایجاد شده در محفظه هود، آلودگی ها را به سمت کانال خروجی خود برده و مانع از آلوده شدن فرد هنگام کار می شود.

هود بیولوژیک کلاس 2

زمانی که کشت سلول در رابطه با سلول های یوکاریوت و یا پروکاریوت انجام می پذیرد و یا مسئله کشت بافت جانوری و گیاهی مطرح می گردد، ورود هوای آزمایشگاه که مملو از آلودگی های مختلف می باشد، به درون محفظه هود می تواند موجب آلودگی نمونه گردد. هود های کلاس 2 از طرفی فرد را از آلودگی های ایجاد شده محافظت کرده و از طرفی دیگه بلکه نمونه های مورد مطالعه را نیز از آلوده شدن توسط ذرات موجود در هوا حفظ می کنند. این نوع هود دارای یک سیستم مکنده در پایین و یک سیستم دمنده در بالا می باشد. همچنین هود کلاس دو می تواند مجهز به سیستم خارج کننده هوا نیز باشد. همانطور که اشاره شد از این نوع هود عموما برای کار با سلول های یوکاریوت، بافت و همچنین پاتوژن هایی با خطر بالا که می تواند فرد را مبتلا به بیماری کرده و افراد حاضر در آزمایشگاه را تهدید کند، استفاده می شوند. این نوع هود با سیستم مکنده خود در پایین هوای داخل محفظه را مکش کرده و پس از عبور هوا از فیلتر های مخصوص مانند هپا (HEPA) موجب استریلیزاسیون هوا شده و آن را عاری از هرگونه عوامل میکروبی می کند. حال هوای فیلتر شده از سیستم دمنده بالا به داخل محفظه دمیده شده و بدین ترتیب هوا درون هود استریلیزه می گردد. همچنین این نوع هود می تواند هوای فیلتر شده اضافی را جهت جلوگیری از افزایش فشار داخل محفظه با سیستم دیگری که وظیفه خارج سازی هوا را دارد، به بیرون هدایت کند.?

?

هود بیولوژیک کلاس 3

این نوع هود بیولوژیک بیشترین حد حفاظت از نمونه و افراد را داراست. از این نوع هود بیولوژیک برای کار با نمونه هایی که موجب آلودگی فرد و در ادامه موجب تهدید آلوده شدن افراد در سطح جامعه می شود، استفاده می گردد. عموما نمونه های ویروسی توسط هود نوع 3 مورد مطالعه قرار می گیرند. هود نوع 3 به شکلی ساخته شده است که تمامی منافذ آن بسته شده و هیچ گونه تبادلی با هوای محیط به صورت مستقیم ندارد. افراد هنگام کار با این نوع هود از طریق دستکش های بسیار ضخیم لاستیکی به فضای داخل هود دسترسی دارند که انتهایشان نیز کاملا بسته است.
 هود شیمیایی مجموعا می توانند امکانات دیگری را نیز دارا باشند. انواع هود شیمیایی عموما مجهز به لامپ UV هستند که با روشن کردن آن، تمامی سطوح داخل هود شیمیایی استریلیزه شده و قبل از کار می توان اطمینان از عاری بودن داخل هود از هر نوع آلودگی داشت. همچنین داخل هود شیمیایی شیر هایی تعبیه می گردند که می توانند بسته به نیاز آب، گاز و خلاء مورد نیاز داخل هود را تأمین کنند.

PCR Work Station

هود های نوع PCR Work Station همانند هود های نوع 1 می باشند که جهت آماده سازی ترکیباتی که قرار است PCR شوند به کار می رود. این نوع هود همانند هود های نوع اول سیستم مکنده و یا سیستم یکپارچه تصفیه هوا دارند. بدین شکل که هوا داخل PCR Work Station توسط سیستم مکش به بیرون رانده می شود و یا توسط دستگاه تصفیه هوا که بالای دستگاه قرار گرفته، هوا را از فیلتر های مخصوص عبور داده و آئروسل های آن را می گیرد. عموما PCR Work Station ها رومیزی بوده و خیلی بزرگ نیستند.
 
آزمایشگاه ژنیران با توجه به کاربری خود، دو هود کلاس یک و دو هود کلاس دو داراست. یکی از هود های کلاس دو در آزمایشگاه کشت ژنیران جهت کشت سلول های جانوری قرار گرفته است. یک هود نوع دو و دو نوع هود نوع یک در اختیار آزمایشگاه های ژنتیک مولکولی و مهندسی ژنتیک می باشد. همچنین یکی از هود های نوع یک آزمایشگاه ژنیران از مدل PCR Work Station می باشد.

نحوه کار با هود آزمایشگاهی

همیشه قبل از کار با هر هود آزمایشگاهی ابتدا آن را به مدت ده تا پانزده دقیقه روشن نگه دارید و با استفاده از الکل 70 درصد آن را ضد عفونی کنید.
کار خود را در انتهای هود انجام دهید.
اگر داخل هود نمونه ها یا وسایل اضافی وجود دارد آنها را خارج کنید.
هودهای مجهز به اشعه ماوراء بنفش را هفته ای یکبار توسط الکل تمیز کنید.
هنگام اتمام کارتان با هود آن را با الکل 70% ضدعفونی کنید.
پس از پایان کارتان ده تا پانزده دقیقه صبر کنید و سپس هود را خاموش نمایید.
پس از خاموش کردن لامپ دستگاه ، پنجره شیشه ای جلوی هود را ببندید.
برای استفاده از یک شعله، هود بهتر است که دارای یک لوله کشی گاز باشد.
یک هود آزمایشگاهی شیمیایی دارای اتاقکی از جنس فولاد و یا ام دی اف است و جلوی آن یک شیشه عمودی قرار دارد و کاربر می تواند به آسانی فعالیتی که توسط دست هایش انجام می شود را مشاهده نماید.?

?